การผ่าตัดมะเร็งเต้านมแบบ Oncoplastic Breast Surgery

การผ่าตัดมะเร็งเต้านมแบบ Oncoplastic Breast Surgery

รศ.พญ.เยาวนุช คงด่าน

การผ่าตัดแบบ Oncoplastic เป็นการผสมผสานระหว่างการผ่าตัดมะเร็งเต้านมและการทำศัลยกรรมตกแต่ง โดยมีจุดมุ่งหมายสำคัญ 2 ประการ คือ การควบคุมและรักษามะเร็งได้อย่างมีประสิทธิภาพ และโดยที่ยังคงความสวยงามของเต้านมได้เหมือนเดิมหรือดีกว่าเดิม การผ่าตัด Oncoplastic แบ่งเป็น  2 กลุ่มใหญ่ๆ คือการผ่าตัดแบบเก็บเต้านมหรือสงวนเต้า กับการผ่าตัดแบบตัดเต้านมแล้วทำการผ่าตัดเสริมสร้างเต้านมขึ้นมาใหม่แทนเต้านมเดิมที่ตัดออกไป

1. การผ่าตัดแบบเก็บเต้านมหรือสงวนเต้า

2. การผ่าตัดตัดเต้านมและเสริมสร้างเต้านมใหม่

1. การผ่าตัดแบบเก็บเต้านมหรือสงวนเต้า

การผ่าตัดรูปแบบนี้เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่ต้องการเก็บรักษาเต้านมไว้ในขณะเดียวกันก็สามารถกำจัดมะเร็งออกไปได้ เหมาะสมในกรณีดังต่อไปนี้:

• ก้อนมะเร็งขนาดใหญ่เมื่อเทียบกับขนาดเต้านม: ในกรณีที่การผ่าตัดเอาก้อนออกอาจทำให้เต้านมผิดรูป

• เต้านมมีขนาดใหญ่และหย่อนคล้อย: สามารถยกกระชับหรือปรับลดขนาดเพื่อสร้างสมดุลและความสวยงาม

• มีมะเร็งหลายตำแหน่งในเต้านมเดียวกัน

• มะเร็งอยู่ใกล้หัวนม: ต้องใช้เทคนิคพิเศษเพื่อรักษารูปทรงของเต้านม

• มะเร็งอยู่ในตำแหน่งที่อาจทำให้แผลผ่าตัดดูไม่สวยงาม

เทคนิคที่ช่วยเพิ่มความสวยงามของเต้านม

• การย้ายเนื้อเยื่อหรือไขมัน: นำเนื้อหรือไขมันบริเวณข้างเคียงมาปิดช่องว่างที่เกิดจากการตัดก้อนมะเร็ง

• การปรับสมดุลของเต้านมทั้งสองข้าง: เช่น การยกกระชับหรือการลดขนาดเต้านมในกรณีที่เต้านมมีขนาดใหญ่ผิดปกติ

• ช่วยทำให้การฉายแสงหลังผ่าตัดง่ายขึ้น: การลดขนาดเต้านมช่วยลดปัญหาผลข้างเคียงจากการฉายแสง และได้ปริมาณแสงที่สม่ำเสมอขึ้น

2. การผ่าตัดเสริมสร้างเต้านม

ในกรณีที่ผู้ป่วยจำเป็นต้องตัดเต้านมทั้งหมด การผ่าตัดแบบ Oncoplastic จะช่วยสร้างเต้านมใหม่ขึ้นมา โดยมีหลากหลายเทคนิคที่ช่วยเพิ่มความสวยงามและใกล้เคียงกับเต้านมเดิม

เทคนิคการตัดเต้านม

• การผ่าตัดแบบสงวนผิวหนัง (Skin-Sparing Mastectomy): เป็นการตัดมะเร็งออกโดยคงผิวหนังส่วนใหญ่ไว้เพื่อให้สามารถเสริมสร้างเต้านมได้ในครั้งเดียว มีความสวยงามใกล้เคียงเดิมมากที่สุด เพราะหนังของเต้านมเดิมเปรียบเสมือนถุงที่จะห่อหุ้มเต้านมใหม่ที่บรรจุอยู่ภายใน เดิมการตัดเต้านมจะทำการตัดผิวหนังออกค่อนข้างมาก แต่จากการวิจัยพบว่าไม่มีความจำเป็นต้องตัดออกทั้งหมด ตัดออกเฉพาะผิวหนังที่อยู่ชิดกับมะเร็งก็เพียงพอแล้ว ในปัจจุบัน หากจะทำการผ่าตัดเสริมเต้านมในครั้งเดียวกันกับการตัดเต้านม จะทำการตัดเต้านมแบบสงวนผิวหนังเดิม (Skin sparing Mastectomy)

• การผ่าตัดแบบสงวนหัวนม (Nipple-Sparing Mastectomy): เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีก้อนมะเร็งขนาดเล็กกว่า 2-3 ซม. และอยู่ห่างจากหัวนมมากกว่า 2 ซม. เทคนิคนี้ช่วยเพิ่มความสวยงามของเต้านมใหม่ได้อย่างมาก

• การผ่าตัดแบบสงวนหัวนมร่วมกับการฉายแสงหัวนมระหว่างการผ่าตัด (Nipple-Sparing Mastectomy with Intraoperative Radiation Therapy - IORT Nipple) เป็นเทคนิคการผ่าตัดที่ช่วยสงวนหัวนมและผิวหนังเต้านมไว้ทั้งหมด ร่วมกับกับการ ฉายแสงเฉพาะที่ในระหว่างการผ่าตัด (Intraoperative Radiation Therapy - IORT) ที่หัวนม จะช่วยเพิ่มความปลอดภัยในการสงวนหัวนม ลดความเสี่ยงของการกลับเป็นซ้ำของมะเร็งในบริเวณหัวนม เทคนิคนี้เหมาะสำหรับผู้ป่วยทุกรายที่สามารถตัดก้อนมะเร็งออกได้หมด โดยไม่จำกัดขนาดก้อนหรือระยะห่างจากหัวนม

เทคนิคการเสริมเต้านม แบ่งเป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ คือใช้เนื้อตนเอง และการใช้ถุงซิลิโคนในกรณีที่ผู้ป่วยจำเป็นต้องตัดเต้านมทั้งหมด การผ่าตัดแบบ Oncoplastic จะช่วยสร้างเต้านมใหม่ขึ้นมา โดยมีหลากหลายเทคนิคที่ช่วยเพิ่มความสวยงามและใกล้เคียงกับเต้านมเดิม

1. การใช้เนื้อตนเอง (Autogenous Reconstruction):

   • ใช้เนื้อจากบริเวณท้องน้อยหรือหลังมาสร้างเต้านมใหม่

   • ข้อดี: ให้ความรู้สึกและรูปลักษณ์ที่ใกล้เคียงธรรมชาติ ปลอดภัยในระยะยาว

   • ข้อเสีย: ใช้เวลาในการผ่าตัดนาน (4-6 ชั่วโมง) และมีแผลที่บริเวณอื่นของร่างกาย

2. การใช้ถุงซิลิโคน (Implant-Based Reconstruction):

   • ปัจจุบันมีการพัฒนาถุงซิลิโคนให้มีทรงหยดน้ำเพื่อให้ใกล้เคียงกับเต้านมธรรมชาติ

   • ซิลิโคนแบ่งเป็น 2 แบบ คือ แบบผิวเรียบและแบบผิวทราย ปัจจุบันแนะนำเป็นแบบผิวเรียบ

นวัตกรรมในการวางซิลิโคน

• แผ่น ADM (Acellular Dermal Matrix): ช่วยเพิ่มความคงตัวของซิลิโคนและทำให้รูปทรงเต้านมสวยงามมากขึ้น

• Titanized Mesh: ใช้สร้างช่องใส่ซิลิโคนเหนือกล้ามเนื้อ ลดอาการเจ็บหลังผ่าตัดและเพิ่มความเป็นธรรมชาติของเต้านม

• VDO assisted mini LD flap with Silicone ใช้การผ่าตัดส่องกล้องจากแผลผ่าตัดที่เต้านม ไปเลาะกล้ามเนื้อส่วนหลังบางส่วนพร้อมไขมันใต้ผิวหนัง ย้ายมาคลุมซิลิโคน ทำให้มีความเป็นธรรมชาติมากยิ่งขึ้น

ข้อดีของการผ่าตัดแบบ Oncoplastic

• การดูแลครบวงจร: รักษามะเร็งและเสริมสร้างเต้านมในขั้นตอนเดียว

• ความสวยงาม: ผู้ป่วยรายงานว่ามีความพึงพอใจมากขึ้นเนื่องจากรูปลักษณ์และความสมมาตรของเต้านมหลังการผ่าตัด

• คุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น: ผู้ป่วยกลับมามีความมั่นใจและสุขภาพจิตที่ดีขึ้นหลังจากการฟื้นฟูรูปลักษณ์ของเต้านม •

• การรักษาด้วยการฉายแสงง่ายขึ้น: ในกรณีที่มีเต้านมขนาดใหญ่ เทคนิคการลดขนาดสามารถลดภาวะแทรกซ้อนที่เกี่ยวข้องกับการบำบัดด้วยรังสีหลังการผ่าตัด

บทสรุปOncoplastic Breast Surgery เป็นทางเลือกใหม่ที่ตอบโจทย์ทั้งการรักษามะเร็งเต้านมและการคงหรือปรับปรุงความสวยงามของเต้านม ไม่ว่าจะเป็นการเก็บเต้านมหรือการเสริมสร้างเต้านมใหม่ โรงพยาบาลนมะรักษ์พร้อมให้บริการด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัยและทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้ผู้ป่วยมั่นใจในคุณภาพชีวิตและผลลัพธ์ที่ดีที่สุด

หมายเหตุ

ผลลัพธ์ของการผ่าตัดขึ้นอยู่กับลักษณะเฉพาะของผู้ป่วยแต่ละราย โปรดปรึกษาแพทย์เพื่อแผนการรักษาที่เหมาะสม