การเจาะตรวจชิ้นเนื้อเต้านมด้วยเข็มขนาดใหญ่ (Core Needle Biopsy)

การเจาะตรวจชิ้นเนื้อเต้านมด้วยเข็มขนาดใหญ่ (Core Needle Biopsy)

รศ.พญ.เยาวนุช คงด่าน

การเจาะตรวจชิ้นเนื้อเต้านมด้วยเข็มขนาดใหญ่ (Core Needle Biopsy) เป็นวิธีการที่สำคัญในการวินิจฉัยมะเร็งเต้านม ซึ่งมีหลากหลายเทคนิค

ขั้นตอนการเจาะตรวจชิ้นเนื้อด้วยเข็มขนาดใหญ่

1. การเตรียมตัว: ผู้ป่วยจะได้รับคำแนะนำเกี่ยวกับกระบวนการตรวจและสิ่งที่ต้องทำก่อนการตรวจ เช่น งดใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือด แพทย์จะทำการตรวจร่างกายและประเมินตำแหน่งของก้อนเนื้อที่สงสัย

2. การเตรียมพื้นที่ตรวจ: ผู้ป่วยจะนอนหรือนั่งในท่าที่เหมาะสมเพื่อให้แพทย์สามารถเข้าถึงบริเวณเต้านมได้ง่าย บริเวณที่ทำการตรวจจะถูกทำความสะอาดและฆ่าเชื้อ

3. การฉีดยาชา: แพทย์จะฉีดยาชาเฉพาะที่บริเวณที่ทำการตรวจเพื่อลดความเจ็บปวดและความไม่สบายในระหว่างการตรวจ

4. การเจาะตรวจชิ้นเนื้อ: แพทย์จะใช้เข็มขนาดใหญ่ (core needle) เจาะเข้าไปในก้อนเนื้อหรือบริเวณที่สงสัยเพื่อตัดชิ้นเนื้อ โดยใช้ภาพรังสีเช่น อัลตราซาวด์ แมมโมแกรม หรือ MRI ช่วยในการนำทางเข็มไปยังตำแหน่งที่ถูกต้อง ทั้งนี้เข็มจะตัดเก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อ อย่างน้อย 5-6 ชิ้นเพื่อนำไปตรวจทางพยาธิวิทยา

5. การเก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อ: ตัวอย่างชิ้นเนื้อที่เก็บได้จะถูกส่งไปยังห้องปฏิบัติการพยาธิวิทยาเพื่อตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์ พยาธิแพทย์จะทำการวิเคราะห์ตัวอย่างชิ้นเนื้อว่ามีก้อนเนื้อที่เป็นมะเร็งหรือไม่

6. การดูแลหลังการตรวจ: ผู้ป่วยจะได้รับคำแนะนำในการดูแลแผลและป้องกันการติดเชื้อ โดยจะมีการนัดตรวจติดตามเพื่อประเมินผลการตรวจและวางแผนการรักษาต่อไป

การเลือกเข็มสำหรับการเจาะตรวจชิ้นเนื้อ

1. เข็มแบบใช้มือ (Manual Core Needle): หรือเรียกว่า Tru-cut biopsyใช้มือในการควบคุมการเจาะและเก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อ เมื่อแพทย์สอดเข็มเข้าไปในเข็มนำทาง (Coaxial Needle) จนถึงขอบก้อน แพทย์ต้องทำการเลื่อนเข็มเข้าไปในก้อน และตัดชิ้นเนื้อ ทีละขั้นตอนด้วยตนเอง ซึ่ง ต้องการทักษะและประสบการณ์ของแพทย์ในการควบคุมการเจาะ เข็มชนิดนี้มีราคาถูกกว่าชนิดอื่นๆ

2. เข็มแบบอัตโนมัติ (Automated Core Needle):  เมื่อแพทย์สอดเข็มเข้าไปในเข็มนำทาง (Coaxial Needle) จนถึงขอบก้อน เข็มจะมีระบบอัตโนมัติในการการเลื่อนเข็มเข้าไปในก้อน และทำการตัดชิ้นเนื้อ ทำได้รวดเร็ว, ลดความเจ็บปวดและความไม่สบายของผู้ป่วย, ไม่ต้องการทักษะสูงในการใช้งาน ทั้งนี้วิธีนี้อาจไม่เหมาะสมสำหรับการตัดชิ้นเนื้อในบางตำแหน่ง เช่นในรักแร้

3. เข็มแบบเจาะดูดอัตโนมัติ (Vacuum-Assisted Core Needle): ใช้ระบบสูญญากาศในการช่วยดูดและเก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อ เก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อได้มากกว่าในแต่ละครั้ง, ลดจำนวนครั้งที่ต้องเจาะ ข้อเสียคือมีราคาสูงกว่า เข็มชนิดอื่น มากกว่า 10-20 เท่า เหมาะสำหรับการเจาะความผิดปกติที่เห็นเฉพาะในแมมโมแกรม เช่น หินปูนกลุ่มเล็กๆ หรือต้องการตัดก้อนเนื้อจนหมดก้อน ต้องการอุปกรณ์พิเศษในการใช้งาน

การใช้เข็ม Coaxial

เข็ม Coaxial: เป็นเข็มนำทางที่ใช้ในการเจาะเพื่อนำทางเข็มขนาดใหญ่ (core needle) ให้เข้าสู่ตำแหน่งที่ต้องการได้แม่นยำยิ่งขึ้น

• การใช้งาน: ใช้เข็ม Coaxial เจาะเข้าไปในตำแหน่งที่ต้องการก่อน จากนั้นใช้เข็มขนาดใหญ่ผ่านเข็ม Coaxial เพื่อเก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อ ช่วยเพิ่มความแม่นยำในการเก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อ เนื่องจากเข็ม Coaxial ช่วยนำทางเข็มขนาดใหญ่ให้เข้าสู่ตำแหน่งที่ต้องการได้ตรงจุด

• ลดการปนเปื้อนของเซลล์มะเร็งไปตามรอยเข็มที่ผ่านเนื้อปกติ

  
  

เทคนิคการนำทาง

1. การนำทางด้วยอัลตราซาวด์ (Ultrasound-Guided Biopsy):

• ใช้คลื่นเสียงความถี่สูงเพื่อสร้างภาพของก้อนเนื้อและชิ้นเนื้อรอบข้าง

• แพทย์สามารถเห็นตำแหน่งของเข็มในเรียลไทม์ ทำให้การเก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อมีความแม่นยำสูง

• ข้อดี: ไม่ใช้รังสี, เหมาะสำหรับก้อนเนื้อที่สามารถเห็นได้ชัดเจนในอัลตราซาวด์

2. การนำทางด้วยแมมโมแกรม (Stereotactic Biopsy):

• ใช้ภาพแมมโมแกรมจากสองมุมในการคำนวณตำแหน่งที่แม่นยำของก้อนเนื้อ

• เหมาะสำหรับก้อนเนื้อที่ไม่สามารถเห็นได้ชัดเจนด้วยอัลตราซาวด์

• ข้อดี: ให้ภาพที่ชัดเจนของตำแหน่งก้อนเนื้อ, เหมาะสำหรับก้อนเนื้อขนาดเล็กหรือบริเวณที่มีแคลเซียมสะสม

3. การนำทางด้วย MRI (MRI-Guided Biopsy):

• ใช้ภาพจาก MRI เพื่อสร้างภาพสามมิติของก้อนเนื้อและชิ้นเนื้อรอบข้าง

•  เหมาะสำหรับก้อนเนื้อที่ตรวจไม่พบในแมมโมแกรมหรืออัลตราซาวด์

การเจาะก้อนเนื้อ (Mass Lesions):

• ลักษณะ: ก้อนเนื้อมีลักษณะเป็นก้อนที่สามารถเห็นได้ชัดเจนในภาพรังสีหรืออัลตราซาวด์

• เทคนิคการเจาะ: ใช้เข็มขนาดใหญ่ในการเก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อ โดยใช้การนำทางด้วยอัลตราซาวด์

• การเลือกเข็ม: เข็มแบบอัตโนมัติ (Automated Core Needle): 

• ข้อดี: เก็บตัวอย่างได้ง่ายและชัดเจน, สามารถวินิจฉัยได้แม่นยำ

การเจาะหินปูน (Calcifications):

• ลักษณะ: หินปูนหรือแคลเซียมสะสมในชิ้นเนื้อเต้านม มักพบในการตรวจแมมโมแกรม

• เทคนิคการเจาะ: ใช้การนำทางด้วยแมมโมแกรม (Stereotactic Biopsy) เพื่อคำนวณตำแหน่งที่แม่นยำของหินปูน

• การเลือกเข็ม: เข็มแบบเจาะดูดอัตโนมัติ (Vacuum-Assisted Core Needle)

• ข้อดี: สามารถตรวจสอบหินปูนที่ไม่สามารถเห็นได้ชัดเจนด้วยวิธีอื่น, เก็บตัวอย่างได้หลายชิ้นในแต่ละครั้ง

  
  

สรุป

การเจาะตรวจชิ้นเนื้อเต้านมด้วยเข็มขนาดใหญ่ (Core Needle Biopsy) เป็นกระบวนการที่มีประสิทธิภาพและสำคัญในการวินิจฉัยมะเร็งเต้านม การเลือกเข็มและเทคนิคการนำทางที่เหมาะสมช่วยเพิ่มความแม่นยำและประสิทธิภาพของการตรวจ ควรใช้เข็มนำทาง (Coaxial Needle) ช่วยเพิ่มความแม่นยำและลดการปนเปื้อนของเซลล์มะเร็งไปตามรอยเข็มที่ผ่านเนื้อปกติ 

หมายเหตุ:: ไม่มีการรับประกันผลลัพธ์ที่ตายตัวและผลลัพธ์ที่ได้อาจไม่แน่นอนขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล